Bạn có bao giờ để ý rằng quãng đường di chuyển (range) ước tính của xe điện dường như giảm đi đáng kể vào những ngày mưa? Đây không phải là cảm giác của riêng bạn, mà là một hiện tượng hoàn toàn có thật và được giải thích bằng các nguyên tắc vật lý.
Vậy đâu là những “thủ phạm” vô hình khiến cho việc xe điện đi trời mưa tốn năng lượng hơn? Hãy cùng tìm hiểu 4 lý do khoa học đằng sau hiện tượng này.
1. Lực Cản Lăn Tăng Vọt – “Kẻ Thù” Lớn Nhất
Đây là nguyên nhân chính, chiếm phần lớn mức năng lượng tiêu thụ thêm.
- Lốp xe phải “làm việc” nhiều hơn: Khi mặt đường khô, lốp xe chỉ cần lăn đi. Nhưng khi đường ướt, lốp xe phải thực hiện thêm một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng: đẩy nước ra khỏi đường đi của nó để duy trì độ bám. Hãy tưởng tượng việc bạn chạy bộ trên vỉa hè khô so với chạy qua một vũng nước; bạn sẽ phải dùng nhiều sức hơn đáng kể.
- Năng lượng bị tiêu hao: Quá trình đẩy nước này tạo ra một lực cản gọi là lực cản lăn (rolling resistance), và nó lớn hơn nhiều trên mặt đường ướt. Để vượt qua lực cản này, động cơ điện phải sử dụng nhiều năng lượng hơn từ pin. Theo các nghiên cứu, chỉ riêng yếu tố này cũng có thể làm giảm phạm vi hoạt động từ 5% đến 10%.
2. Sử Dụng Đồng Loạt Các Thiết Bị Phụ Trợ
Khi trời mưa, theo phản xạ tự nhiên, bạn sẽ bật hàng loạt thiết bị để đảm bảo an toàn và tầm nhìn. Mỗi thiết bị này đều tiêu thụ điện năng trực tiếp từ pin.
Hệ thống sưởi kính và Điều hòa (Tốn nhiều nhất)
Đây là “kẻ ngốn điện” thầm lặng. Để chống mờ kính, bạn sẽ bật chế độ sưởi kính trước và sau. Hệ thống này sử dụng các dây điện trở để làm nóng kính, một quá trình tiêu thụ rất nhiều năng lượng. Đồng thời, hệ thống điều hòa (A/C) cũng sẽ chạy để hút ẩm trong không khí, góp phần làm giảm thêm quãng đường di chuyển.
Cần gạt nước và Hệ thống đèn
Tuy tiêu thụ ít hơn, nhưng cần gạt nước hoạt động liên tục và việc bật đèn pha, đèn sương mù (do trời tối hơn) cũng cộng dồn vào tổng mức năng lượng tiêu thụ của xe.
3. Lực Cản Không Khí Lớn Hơn
Đây là một yếu tố ít được biết đến hơn. Không khí trong những ngày mưa thường đặc và ẩm hơn so với không khí khô. Mật độ không khí cao hơn tạo ra lực cản khí động học (aerodynamic drag) lớn hơn. Chiếc xe của bạn phải dùng nhiều năng lượng hơn một chút để “xé” không khí và lao về phía trước.
4. Lái Xe Kém Hiệu Quả Hơn
Trời mưa thường đi kèm với các điều kiện giao thông bất lợi:
- Tắc đường: Giao thông di chuyển chậm và ùn ứ hơn, khiến xe phải dừng và khởi động liên tục, không hiệu quả bằng việc duy trì tốc độ ổn định.
- Giảm hiệu quả phanh tái tạo: Do đường trơn, bạn có xu hướng phanh nhẹ nhàng và sớm hơn. Điều này làm giảm hiệu quả của hệ thống phanh tái tạo trong việc thu hồi năng lượng trở lại cho pin.
Mẹo Giúp Tối Ưu Hóa Năng Lượng Khi Lái Xe Dưới Trời Mưa
- Kiểm tra áp suất lốp: Đảm bảo lốp đủ căng theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Lốp non hơi sẽ làm tăng lực cản lăn một cách đáng kể.
- Lái xe mượt mà: Tránh tăng tốc hay phanh đột ngột.
- Sử dụng chế độ sưởi ghế/vô lăng: Thay vì bật sưởi toàn cabin, hãy dùng sưởi ghế. Chúng hiệu quả hơn và tốn ít năng lượng hơn.
- Làm sạch cabin từ xa: Nếu có thể, hãy bật chế độ sưởi kính/điều hòa vài phút trước khi bạn lên xe, trong khi xe vẫn đang cắm sạc.
Kết luận: Việc xe điện đi trời mưa tốn năng lượng hơn là một hiện tượng vật lý hoàn toàn bình thường, gây ra bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố. Hiểu rõ những nguyên nhân này không chỉ giúp bạn bớt ngạc nhiên khi thấy quãng đường di chuyển giảm đi, mà còn giúp bạn chủ động áp dụng các mẹo lái xe hiệu quả để tiết kiệm năng lượng và luôn an toàn trên mọi nẻo đường ẩm ướt.
Xem thêm
Hệ Thống Quản Lý Nhiệt (BTMS) Của Xe Điện Hoạt Động Như Thế Nào Để Bảo Vệ Pin?
Phụ kiện cứu hộ cho xe ô tô điện: 10 món “phải có” để an tâm trên đường
