Pin là “trái tim” của xe điện. Tuy nhiên, nhiều người dùng lại vô tình khiến pin xuống cấp nhanh hơn chỉ vì những thói quen tưởng chừng vô hại. Hãy cùng điểm qua các hành động phổ biến đang âm thầm làm giảm tuổi thọ pin – và cách khắc phục.
1. Sạc pin đầy 100% và để lâu không sử dụng
Nhiều người cho rằng sạc đầy pin giúp đi được xa hơn. Nhưng thực tế, việc duy trì pin ở mức 100% quá lâu lại khiến các tế bào pin chịu áp lực điện áp cao, dẫn đến giảm tuổi thọ hóa học.
Cách khắc phục:
- Sạc đến 80–90% nếu không cần đi xa.
- Nếu phải sạc đầy để đi đường dài, nên khởi hành ngay sau khi sạc xong.
- Tránh để xe đầy pin quá 12 tiếng trong tình trạng không sử dụng.
2. Để pin cạn kiệt dưới 10% thường xuyên
Xe điện hiện đại có hệ thống quản lý pin (BMS) bảo vệ khi pin yếu, nhưng việc liên tục để pin xuống mức thấp vẫn khiến pin bị mất cân bằng cell, ảnh hưởng đến dung lượng thực tế.
Cách khắc phục:
- Duy trì pin ở mức 20–80% là lý tưởng.
- Nếu không dùng xe lâu, hãy giữ pin ở khoảng 50–60% và cắm sạc định kỳ để bảo dưỡng pin.
3. Sạc nhanh DC liên tục
Sạc nhanh giúp tiết kiệm thời gian, nhưng đồng thời cũng tạo ra nhiều nhiệt hơn. Nhiệt độ cao là kẻ thù số một của pin lithium-ion, khiến các phản ứng hóa học bên trong diễn ra nhanh và gây hao mòn sớm.
Cách khắc phục:
- Chỉ nên sạc nhanh khi cần thiết, ví dụ khi đi đường dài.
- Ưu tiên sạc chậm AC tại nhà, nhất là vào ban đêm, giúp pin “nghỉ ngơi” đúng cách.
4. Đậu xe dưới trời nắng gắt trong thời gian dài
Nhiệt độ môi trường cao (trên 40°C) khiến pin tăng nhiệt ngay cả khi xe không hoạt động. Việc này làm giảm tuổi thọ pin và hiệu suất sạc.
Cách khắc phục:
- Đỗ xe trong khu vực có mái che hoặc hầm.
- Nếu buộc phải để ngoài trời, hãy dùng tấm che nắng kính lái.
- Một số xe (như Tesla, VinFast VF8) có chế độ bảo vệ nhiệt pin, nên bật khi trời nóng.
5. Tăng tốc đột ngột, phanh gấp liên tục
Khi bạn tăng tốc mạnh, mô-tơ điện yêu cầu dòng xả lớn từ pin. Ngược lại, phanh gấp khiến hệ thống tái sinh năng lượng hoạt động quá tải. Cả hai điều này đều khiến pin làm việc cực đoan, giảm tuổi thọ.
Cách khắc phục:
- Giữ thói quen lái xe êm ái, tăng tốc mượt, phanh nhẹ.
- Sử dụng chế độ lái Eco khi di chuyển trong thành phố.
6. Không cập nhật phần mềm xe điện
Phần mềm điều khiển (BMS, inverter, charger…) thường được cập nhật để tối ưu quy trình sạc/xả pin. Nếu bỏ qua, xe của bạn có thể không được hưởng các cải tiến giúp pin bền hơn.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra và cập nhật OTA định kỳ.
- Nếu xe báo có bản cập nhật pin hoặc hệ thống sạc – hãy tiến hành ngay.
7. Không bảo dưỡng định kỳ theo khuyến cáo
Xe điện không cần thay dầu, nhưng vẫn cần kiểm tra pin, hệ thống làm mát, và bộ sạc định kỳ. Nhiệt độ bất thường hoặc rò rỉ dung dịch làm mát có thể gây hại cho pin.
Cách khắc phục:
- Bảo dưỡng định kỳ theo khuyến cáo (thường 10.000–12.000 km/lần).
- Kiểm tra hệ thống làm mát pin, cáp sạc và cổng sạc.
Kết luận
Tuổi thọ pin xe điện có thể duy trì tốt hơn 10 năm nếu người dùng hiểu và tránh các thói quen xấu.
Hãy nhớ: pin không hỏng vì “sử dụng”, mà vì sử dụng sai cách.
Duy trì thói quen sạc hợp lý, lái xe nhẹ nhàng và bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp pin bền, xe khỏe, và chi phí vận hành thấp hơn nhiều.
