Thị trường xe điện đang phát triển nhanh chóng. Cùng với đó là vô số thuật ngữ kỹ thuật mới. BEV, PHEV, SOH… có thể khiến bạn bối rối. Bài viết này sẽ giải thích 10 khái niệm quan trọng nhất. Giúp bạn tự tin hơn khi tìm hiểu và lựa chọn xe điện.
1. BEV (Battery Electric Vehicle) – Xe thuần điện
Đây là loại xe chạy hoàn toàn bằng điện. Năng lượng được lưu trữ trong một bộ pin lớn. Xe không có động cơ xăng và không phát thải khí CO2.
Hiểu đơn giản: BEV chính là "xe điện" theo đúng nghĩa đen. Ví dụ tiêu biểu là VinFast VF 8, VF 9 hay Tesla Model 3.
2. PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle) – Xe hybrid cắm sạc
PHEV là xe lai giữa động cơ xăng và động cơ điện. Xe có một bộ pin nhỏ hơn BEV. Bạn có thể sạc pin bằng nguồn điện ngoài. Xe có thể chạy thuần điện trong một quãng đường ngắn (thường 40-80 km). Khi hết pin, động cơ xăng sẽ hoạt động.
Hiểu đơn giản: PHEV cho bạn trải nghiệm xe điện ở quãng đường ngắn. Đồng thời không lo hết pin trên đường dài.
3. HEV (Hybrid Electric Vehicle) – Xe hybrid tự sạc
HEV cũng có cả động cơ xăng và động cơ điện. Tuy nhiên, bạn không thể cắm sạc cho xe. Pin của xe được sạc lại thông qua động cơ xăng và phanh tái tạo. Động cơ điện chỉ hỗ trợ động cơ xăng để tiết kiệm nhiên liệu.
Hiểu đơn giản: HEV tiết kiệm xăng hơn xe thường. Nhưng không phải là xe điện thực thụ.
Bảng so sánh nhanh: BEV vs. PHEV vs. HEV
| Tiêu chí | BEV (Thuần điện) | PHEV (Hybrid cắm sạc) | HEV (Hybrid tự sạc) |
|---|---|---|---|
| Nguồn năng lượng | Chỉ có pin và động cơ điện | Pin, động cơ điện & động cơ xăng | Pin, động cơ điện & động cơ xăng |
| Cắm sạc | Bắt buộc | Có | Không |
| Phạm vi thuần điện | Dài (300-600+ km) | Ngắn (40-80 km) | Rất ngắn (vài km) hoặc không |
| Phát thải | Không | Thấp | Thấp hơn xe xăng |
4. kWh (Kilowatt-hour) – Kilowatt-giờ
kWh là đơn vị đo dung lượng pin. Nó cho biết lượng năng lượng mà pin có thể lưu trữ. Dung lượng pin càng lớn, quãng đường đi được càng xa.
Hiểu đơn giản: kWh của xe điện giống như "lít" của bình xăng. VinFast VF 8 có pin 87,7 kWh, nghĩa là nó có "bình xăng" 87,7 "số điện".
5. kW (Kilowatt) – Kilowatt
kW là đơn vị đo công suất. Nó được dùng cho cả công suất động cơ và công suất sạc. Động cơ có công suất kW càng cao, xe càng mạnh. Trạm sạc có công suất kW càng cao, sạc càng nhanh.
Hiểu đơn giản: kW là "mã lực" của động cơ hoặc "tốc độ" của vòi bơm xăng.
6. SOH (State of Health) – Tình trạng sức khỏe pin
SOH là chỉ số đo lường độ chai pin, tính bằng %. Pin mới có SOH là 100%. Theo thời gian và số lần sạc, SOH sẽ giảm dần. Đây là thông số cực kỳ quan trọng khi mua xe điện cũ.
Hiểu đơn giản: SOH giống như "sức khỏe pin" trên iPhone. Một chiếc xe cũ có SOH 90% nghĩa là pin đã chai 10%.
7. SOC (State of Charge) – Trạng thái sạc pin
SOC là mức pin hiện tại của xe, tính bằng %. Nó cho bạn biết xe còn lại bao nhiêu năng lượng.
Hiểu đơn giản: SOC chính là biểu tượng % pin bạn thấy hàng ngày trên màn hình xe.
8. Sạc AC / DC
- Sạc AC (Alternating Current): Dòng điện xoay chiều. Đây là loại sạc tại nhà hoặc các trạm sạc công cộng công suất thấp. Tốc độ sạc chậm.
- Sạc DC (Direct Current): Dòng điện một chiều. Đây là loại sạc nhanh tại các trạm sạc chuyên dụng. Tốc độ sạc rất nhanh.
Hiểu đơn giản: Sạc AC là sạc thường. Sạc DC là sạc nhanh.
9. Regenerative Braking – Phanh tái tạo năng lượng
Đây là công nghệ cốt lõi của xe điện. Khi bạn giảm tốc hoặc đạp phanh, động cơ điện sẽ hoạt động như một máy phát. Nó chuyển đổi động năng thành điện năng và sạc ngược lại vào pin.
Hiểu đơn giản: Thay vì lãng phí năng lượng khi phanh, xe điện "thu" lại một phần năng lượng đó. Giúp tăng phạm vi hoạt động.
10. ADAS (Advanced Driver-Assistance Systems) – Hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao
ADAS là một tổ hợp các công nghệ an toàn. Chúng sử dụng camera và cảm biến để hỗ trợ người lái. Các tính năng phổ biến gồm: ga tự động thích ứng, giữ làn đường, phanh khẩn cấp tự động…
Hiểu đơn giản: ADAS là "trợ lý ảo" giúp bạn lái xe an toàn và nhàn nhã hơn.
Kết luận
Hiểu rõ 10 thuật ngữ trên là bước đầu tiên để làm chủ công nghệ xe điện. Chúng không hề phức tạp như bạn nghĩ. Khi tìm hiểu mua xe, hãy tự tin hỏi người bán về dung lượng pin (kWh), loại xe (BEV/PHEV), tình trạng pin (SOH) nếu mua xe cũ và các tính năng an toàn (ADAS). Chúc bạn sớm tìm được chiếc xe điện ưng ý.
Xem thêm
- “Cháy nổ xe điện”: Sự thật hay tin đồn bị thổi phồng? (Phân tích dữ liệu)
- EV 101: Xe điện là gì? (Dành cho người mới tinh)
- Phụ nữ lái xe điện: 5 lý do tại sao EV là “chân ái” (an toàn, nhàn)
- Xe điện có thực sự “yên tĩnh”? Tiếng ồn lốp và tiếng rít động cơ