Đây không chỉ là một câu hỏi về kinh doanh, mà còn là một câu hỏi chạm đến niềm tự hào dân tộc và tầm nhìn về một tương lai xanh cho khu vực. Danh xưng “Tesla của…” không đơn thuần là một sự so sánh về sản phẩm, mà còn là sự kỳ vọng về một thế lực có khả năng định hình lại thị trường, thay đổi thói quen người tiêu dùng và trở thành biểu tượng cho một cuộc cách mạng.
Trong bài viết này, tôi muốn chia sẻ quan điểm cá nhân của mình, dựa trên những gì tôi tìm hiểu và quan sát được, để cùng nhau mổ xẻ câu hỏi thú vị này.
1. Tại sao lại có sự so sánh giữa VinFast và Tesla?
Mọi sự so sánh đều có lý do của nó. Tesla, dưới sự lèo lái của Elon Musk, đã làm được điều không tưởng: biến xe điện từ một sản phẩm kỳ lạ, xa xôi thành một biểu tượng của công nghệ và khát vọng. Họ không chỉ bán xe, họ bán một giấc mơ về tương lai.
VinFast, dù sinh sau đẻ muộn, cũng đang cho thấy những tham vọng tương tự.
- Tốc độ thần tốc: Giống như Tesla đã từng khiến cả thế giới ngỡ ngàng, VinFast cũng cho thấy một tốc độ phát triển “không thể tin nổi”, từ việc xây dựng nhà máy hiện đại bậc nhất khu vực đến việc cho ra mắt hàng loạt dải sản phẩm phủ khắp các phân khúc chỉ trong vài năm.
- Tư duy hệ sinh thái: Cả hai đều hiểu rằng bán một chiếc xe điện là chưa đủ. Tesla có mạng lưới Supercharger trứ danh, VinFast cũng đang quyết liệt xây dựng hạ tầng trạm sạc rộng khắp Việt Nam và các thị trường khác. Họ không chỉ bán sản phẩm, họ đang xây dựng một hệ sinh thái toàn diện.
- Tham vọng toàn cầu: Cả hai đều không muốn bị giới hạn ở thị trường nội địa. Nếu Tesla nhắm đến toàn thế giới, thì VinFast cũng đang mạnh mẽ tiến ra các thị trường khó tính như Bắc Mỹ, Châu Âu và đặc biệt là các nước láng giềng trong khu vực Đông Nam Á.
Sự tương đồng trong tư duy lớn và khát vọng tiên phong chính là lý do khiến chúng ta không thể không đặt VinFast lên bàn cân với gã khổng lồ đến từ Mỹ.
2. Con đường của VinFast: Một chiến lược rất “Đông Nam Á”
Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào những điểm tương đồng thì có lẽ là chưa đủ. Theo quan điểm của tôi, VinFast không hề sao chép con đường của Tesla. Ngược lại, họ đang vạch ra một lối đi riêng, một chiến lược được “đo ni đóng giày” cho chính khu vực Đông Nam Á.
Tesla bán công nghệ và sự đột phá, còn VinFast bán sự tiếp cận và tính thực tế.
Hãy nhìn vào dải sản phẩm của họ. Từ VF 3 nhỏ gọn, VF 5, VF e34 giá cả phải chăng, cho đến VF 8, VF 9 cao cấp hơn. VinFast đang cố gắng tạo ra một chiếc xe điện cho “tất cả mọi người”, phù hợp với cơ cấu thu nhập đa dạng của khu vực. Đây là một cách tiếp cận hoàn toàn khác với Tesla, vốn khởi đầu từ phân khúc xe sang và dần dần đi xuống.
Đặc biệt, chính sách cho thuê pin là một nước đi chiến lược không thể không nhắc tới. Nó đã giải quyết được bài toán lớn nhất của người dùng tại các thị trường mới nổi: chi phí ban đầu. Bằng cách tách giá trị viên pin ra khỏi chiếc xe, VinFast đã đưa giá xe tiệm cận, thậm chí cạnh tranh sòng phẳng với xe xăng cùng phân khúc. Đây là điều mà Tesla chưa bao giờ làm, và có lẽ cũng không cần làm ở các thị trường phát triển.
Hơn nữa, việc tập trung vào một hệ sinh thái di chuyển xanh toàn diện, bao gồm cả xe máy điện và xe buýt điện, cho thấy VinFast hiểu rất rõ đặc thù giao thông của Đông Nam Á, nơi xe hai bánh vẫn là phương tiện chủ đạo.
3. Những thách thức không hề nhỏ trên con đường trở thành “Vua”
Tất nhiên, con đường nào cũng có chông gai. Để trở thành “Tesla của Đông Nam Á”, VinFast cần phải vượt qua những rào cản rất lớn.
- Cuộc chiến thương hiệu và lòng tin: Tesla là một biểu tượng toàn cầu. VinFast, dù là niềm tự hào của người Việt, vẫn là một cái tên mới ở các thị trường quốc tế. Việc xây dựng lòng tin về chất lượng sản phẩm, dịch vụ hậu mãi và giá trị thương hiệu cần rất nhiều thời gian và nỗ lực.
- Sức ép từ các đối thủ Trung Quốc: Đông Nam Á đang là “miền đất hứa” của các hãng xe điện Trung Quốc như BYD, MG, Great Wall Motors… với lợi thế về giá cả và chuỗi cung ứng. Đây là những đối thủ cạnh tranh trực tiếp và vô cùng đáng gờm. VinFast đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt ngay tại “sân nhà” khu vực.
- Bài toán công nghệ lõi: Mặc dù các mẫu xe VinFast được trang bị nhiều tính năng thông minh (ADAS), nhưng để thực sự tạo ra một cuộc cách mạng, công nghệ phần mềm, trải nghiệm người dùng và đặc biệt là công nghệ tự lái vẫn là một chặng đường dài cần chinh phục. Tesla vẫn đang ở một đẳng cấp khác biệt về mảng này.
- Hạ tầng và thời gian: “Nỗi lo hết pin” vẫn là rào cản tâm lý lớn nhất. Việc phủ sóng hạ tầng trạm sạc trên khắp một khu vực rộng lớn và đa dạng như Đông Nam Á là một thách thức khổng lồ về cả vốn và thời gian.
4. Quan điểm của tác giả: VinFast không cần trở thành Tesla, hãy là chính mình
Vậy, cuối cùng thì sao? VinFast có thể trở thành “Tesla của Đông Nam Á” không?
Theo tôi, có, nhưng không phải bằng cách trở thành một bản sao của Tesla.
VinFast sẽ không thể cạnh tranh với Tesla về sự “ngầu”, về công nghệ tự lái tiên phong hay về hình ảnh một thương hiệu “thay đổi thế giới” theo kiểu Thung lũng Silicon.
Nhưng VinFast hoàn toàn có thể trở thành một thế lực dẫn dắt và định hình thị trường xe điện Đông Nam Á theo cách riêng của mình. Họ có thể trở thành biểu tượng của một cuộc cách mạng xe điện thực tế, dễ tiếp cận và phù hợp với đại đa số người dân trong khu vực.
Thay vì là một món đồ công nghệ xa xỉ, xe điện VinFast có thể trở thành một phần quen thuộc trong đời sống hàng ngày, từ chiếc xe máy điện của cậu sinh viên, chiếc VF 5 của gia đình trẻ, đến hệ thống xe buýt điện phục vụ cả thành phố.
Danh xưng “Tesla của Đông Nam Á” có lẽ nên được hiểu là sự công nhận về vai trò dẫn dắt, tiên phong và khả năng làm chủ cuộc chơi tại một trong những thị trường năng động nhất thế giới. Và trên con đường đó, vũ khí lớn nhất của VinFast không phải là sao chép sự thành công của ai khác, mà chính là sự thấu hiểu sâu sắc thị trường bản địa và một chiến lược táo bạo, linh hoạt để chinh phục thị trường đó.
Họ không cần phải là Tesla. Họ chỉ cần là VinFast – một niềm tự hào của Việt Nam, đang vươn ra biển lớn với một tâm thế và con đường rất riêng.
Bạn nghĩ sao về điều này? Hãy cùng chia sẻ và thảo luận bên dưới nhé!
