Cuộc chiến cổng sạc xe điện tại Bắc Mỹ dường như đã có hồi kết. Chuẩn NACS của Tesla, từng là một hệ sinh thái riêng, đang chiến thắng áp đảo. Hàng loạt ông lớn như Ford, GM, Rivian, Volvo, và gần đây là Hyundai, Kia đều tuyên bố sẽ chuyển sang dùng NACS.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu "cơn bão" NACS có vượt Đại Tây Dương và ảnh hưởng đến Việt Nam?
NACS là gì và tại sao nó đột nhiên thống trị?
NACS là viết tắt của North American Charging Standard. Đây là chuẩn kết nối sạc do Tesla phát triển và sử dụng cho xe của mình.
Trước đây, nó là một tiêu chuẩn độc quyền. Nhưng vào cuối năm 2022, Tesla đã mở thiết kế này cho các nhà sản xuất khác. Động thái này đã thay đổi cuộc chơi.
Lý do NACS được đón nhận nồng nhiệt:
- Thiết kế vượt trội: Cổng sạc nhỏ, nhẹ, không có bộ phận chuyển động.
- Tiện lợi tối đa: Chỉ một cổng duy nhất cho cả sạc chậm AC và sạc nhanh DC.
- Mạng lưới mạnh mẽ: Các hãng xe được tiếp cận mạng lưới Supercharger rộng lớn và đáng tin cậy của Tesla.
Về cơ bản, các hãng xe khác đã chọn một giải pháp tốt hơn và một mạng lưới đã được chứng minh.
So sánh NACS và CCS2: Cuộc chiến của những tiêu chuẩn
Tại Việt Nam và châu Âu, CCS2 (Combined Charging System 2) là tiêu chuẩn phổ biến. VinFast và hầu hết các hãng xe khác đều sử dụng cổng này.
Vậy NACS và CCS2 khác nhau như thế nào?
| Tính năng | NACS (Tesla) | CCS2 (Tiêu chuẩn tại Việt Nam) |
|---|---|---|
| Thiết kế | Cực kỳ nhỏ gọn, một cổng duy nhất. | Lớn hơn, gồm cổng Type 2 (AC) và 2 chân DC. |
| Sự tiện lợi | Một phích cắm cho mọi loại sạc. | Cần phích cắm lớn hơn cho sạc nhanh DC. |
| Công suất | Hỗ trợ tới 1MW trên lý thuyết (V4 Supercharger). | Phổ biến ở mức 350kW, có thể cao hơn. |
| Giao tiếp | Đơn giản, tự động nhận diện xe (Plug & Charge). | Phức tạp hơn, cần các bước xác thực. |
Rõ ràng, NACS thắng về mặt thiết kế và trải nghiệm người dùng.
Việt Nam có bị ảnh hưởng bởi NACS không?
Đây là phần quan trọng nhất. Tác động của NACS đến Việt Nam có thể được chia thành ba giai đoạn.
1. Ngắn hạn (1-2 năm tới): Gần như không ảnh hưởng.
Hạ tầng sạc tại Việt Nam đã được xây dựng xoay quanh chuẩn CCS2. VinFast, nhà sản xuất xe điện lớn nhất, cam kết với CCS2. Các hãng xe nhập khẩu như Hyundai, Kia, Mercedes cũng dùng CCS2. Thị trường sẽ không thay đổi trong một sớm một chiều.
2. Trung hạn (3-5 năm tới): Bắt đầu có sự phân mảnh.
Nếu Tesla chính thức vào Việt Nam, họ sẽ mang theo mạng Supercharger và chuẩn NACS. Điều này sẽ tạo ra hai hệ sinh thái song song: NACS và CCS2. Người dùng sẽ phải quan tâm đến cổng sạc khi mua xe. Các đơn vị cung cấp trạm sạc có thể sẽ phải lắp đặt cột sạc có cả hai loại vòi cắm.
3. Dài hạn (Sau 5 năm): Phụ thuộc vào xu hướng toàn cầu.
Yếu tố quyết định là VinFast. Hiện tại, VinFast đã cam kết trang bị cổng NACS cho xe bán tại Mỹ từ năm 2025. Điều này cho thấy họ sẵn sàng thích ứng.
Nếu NACS trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu thực sự, không loại trừ khả năng VinFast và các hãng khác sẽ xem xét một lộ trình chuyển đổi tại Việt Nam. Nhưng đây là một viễn cảnh còn rất xa.
Kết luận: Người dùng Việt Nam cần làm gì?
Cơn sốt NACS là một câu chuyện công nghệ hấp dẫn, nhưng nó chủ yếu diễn ra ở Bắc Mỹ.
- Nếu bạn đang sở hữu xe điện tại Việt Nam: Hoàn toàn yên tâm. CCS2 vẫn là và sẽ là tiêu chuẩn chủ đạo trong nhiều năm tới. Hạ tầng hiện tại phục vụ tốt cho bạn.
- Nếu bạn sắp mua xe điện: Đừng để NACS làm bạn phân tâm. Hãy tập trung vào các yếu tố thực tế tại Việt Nam: phạm vi di chuyển, tốc độ sạc, và mật độ trạm sạc CCS2.
Tương lai của cổng sạc tại Việt Nam vẫn sẽ do CCS2 định hình. Hãy cứ theo dõi câu chuyện NACS như một chỉ báo về xu hướng công nghệ toàn cầu, nhưng đừng lo lắng về nó ngay bây giờ.
Xem thêm
- 10 điều tôi ước mình biết trước khi mua chiếc xe điện đầu tiên
- Câu chuyện “xuyên Việt” bằng xe điện: Dễ hay khó? (Kinh nghiệm thực tế)
- Câu chuyện “nằm đường” vì hết pin và bài học kinh nghiệm
- Xe điện và tương lai nghề nghiệp (Kỹ sư EV, kỹ thuật viên pin…)
