Bạn muốn nâng cấp mâm xe điện lên 20 inch cho đẹp hơn? Đó là một ý tưởng tuyệt vời về mặt thẩm mỹ. Nhưng bạn lo lắng về quãng đường di chuyển. Lo lắng đó hoàn toàn có cơ sở.
Câu trả lời ngắn gọn là: Có, mâm lốp lớn hơn sẽ làm xe điện hao pin hơn.
Bài viết này sẽ giải thích tại sao, mức độ ảnh hưởng và liệu sự đánh đổi có xứng đáng không.
Tại sao mâm lốp lớn hơn lại tốn pin hơn?
Hiệu suất của xe điện bị ảnh hưởng bởi ba yếu tố chính khi bạn thay đổi kích thước mâm lốp.
1. Trọng lượng không treo (Unsprung Weight)
Trọng lượng không treo là toàn bộ khối lượng không được hệ thống treo đỡ. Nó bao gồm mâm, lốp, phanh…
- Mâm lớn hơn thường nặng hơn.
- Lốp cho mâm lớn hơn cũng nặng hơn.
- Xe cần nhiều năng lượng hơn để làm bánh xe nặng lăn bánh.
- Nó cũng cần nhiều năng lượng hơn để hãm chúng lại.
Năng lượng tăng thêm này được lấy trực tiếp từ pin, làm giảm quãng đường của bạn.
2. Lực cản lăn (Rolling Resistance)
Lực cản lăn là lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường.
- Mâm lớn hơn thường đi kèm lốp xe rộng hơn.
- Lốp rộng hơn có diện tích tiếp xúc mặt đường lớn hơn.
- Diện tích tiếp xúc lớn hơn tạo ra ma sát nhiều hơn.
- Động cơ điện phải làm việc vất vả hơn để thắng lực cản này.
Kết quả là pin bị tiêu thụ nhanh hơn, đặc biệt là khi di chuyển trong thành phố.
3. Khí động học (Aerodynamics)
Thiết kế mâm xe ảnh hưởng đến luồng không khí quanh xe.
- Các mâm xe tiêu chuẩn (thường là 18" hoặc 19") được thiết kế để tối ưu khí động học. Chúng thường có bề mặt phẳng, ít khe hở để không khí lướt qua dễ dàng.
- Mâm xe lớn (20" trở lên) thường có thiết kế mở, nhiều chấu. Thiết kế này tạo ra nhiều nhiễu động không khí hơn, làm tăng lực cản không khí.
Ở tốc độ cao trên cao tốc, lực cản không khí là kẻ thù lớn nhất của quãng đường di chuyển.
Bảng so sánh tác động (ước tính)
| Yếu tố | Mức độ ảnh hưởng đến quãng đường | Giải thích ngắn |
|---|---|---|
| Trọng lượng tăng | Giảm 2-4% | Cần nhiều năng lượng hơn để tăng/giảm tốc. |
| Lực cản lăn lớn hơn | Giảm 3-6% | Ma sát với mặt đường nhiều hơn. |
| Khí động học kém hơn | Giảm 1-3% | Lực cản không khí tăng, rõ rệt ở tốc độ cao. |
Lưu ý: Các con số trên chỉ là ước tính. Mức độ ảnh hưởng thực tế còn phụ thuộc vào thiết kế mâm, loại lốp và mẫu xe cụ thể.
Tổng cộng, việc nâng cấp từ mâm 18-19" lên 20-21" có thể làm giảm quãng đường di chuyển tổng thể từ 5% đến 10%, hoặc thậm chí nhiều hơn.
Ví dụ, một chiếc xe có tầm hoạt động 500 km với mâm tiêu chuẩn có thể chỉ đi được khoảng 450-475 km sau khi lên mâm 20".
Kết luận: Đánh đổi giữa thẩm mỹ và hiệu suất
Việc "lên mâm" cho xe điện là một sự đánh đổi rõ ràng.
- Ưu điểm: Xe trông đẹp hơn, thể thao hơn. Cảm giác lái có thể vững chắc hơn một chút.
- Nhược điểm: Quãng đường di chuyển giảm, chi phí sạc pin tăng nhẹ, và bạn sẽ phải ghé trạm sạc thường xuyên hơn.
Lời khuyên từ Thích Xe Điện:
- Nếu bạn ưu tiên quãng đường tối đa: Hãy giữ lại bộ mâm lốp tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Chúng đã được thiết kế để tối ưu hiệu suất.
- Nếu bạn yêu thích vẻ đẹp của mâm lớn: Hãy chấp nhận việc tầm hoạt động sẽ giảm. Hãy lên kế hoạch sạc pin sớm hơn cho các chuyến đi dài.
- Tìm giải pháp cân bằng: Cân nhắc các loại mâm hợp kim nhẹ (forged wheels). Chúng có kích thước lớn nhưng trọng lượng nhẹ hơn mâm đúc thông thường, giúp giảm bớt nhược điểm về trọng lượng.
Lựa chọn cuối cùng là của bạn. Hiểu rõ sự đánh đổi sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho chiếc xe điện của mình.
Xem thêm
- Các thương hiệu lốp EV tốt nhất tại Việt Nam 2025
- Keo tự vá: “Cứu tinh” hay “Kẻ thù” của lốp và cảm biến TPMS?
- Có nên dùng lốp xe xăng thông thường cho xe điện? Lợi và hại.
- Công nghệ “Lốp tự vá” (Self-sealing) trên xe điện: Hoạt động ra sao?